Επιστολή Μητροπολίτη Κυθήρων προς τον Αρχιεπίσκοπο για όσα έγιναν στην Ιερά Σύνοδο περί του γνωστού εκκλησιολογικού θέματος
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣΚΥΘΗΡΩΝ & ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ
Τ.Κ. 801 00 ΚΥΘΗΡΑ ΤΗΛ.:2736031202
Ἀριθ. Πρωτ.: 1049 Ἐν Κυθήροις τῇ 10ῃ Νοεμβρίου 2010
Μακαριώτατον ἈρχιεπίσκοπονἈθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος
Κύριον κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΝ
Πρόεδρον τῆς Ἱερᾶς Συνόδου
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Ἰωάννου Γενναδίου 14115 21 Ἀθήνας
Κύριον κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΝ
Πρόεδρον τῆς Ἱερᾶς Συνόδου
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Ἰωάννου Γενναδίου 14115 21 Ἀθήνας
Μακαριώτατε ἅγιε Πρόεδρε,
Εὐσεβάστως προάγομαι νά ἀναφέρω Ὑμῖν καί παρακαλέσω ‘Υμᾶς διά τά ἀκόλουθα :Ἐν συνεχείᾳ τῆς διά τοῦ ἁγίου Ἀρχιγραμματέως τῆς Ἱερᾶς ἡμῶν Συνόδου Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτου π.Μάρκου Βασιλάκη ὑποβληθείσης Ὑμῖν πρό 20ημέρου προφορικῆς παρακλήσεώς μου ἐπανέρχομαι ἐπί τοῦ ἰδίου θέματος διά τοῦ παρόντος διά νά ὑποβάλω θερμήν παράκλησιν πρός Ὑμᾶς καί τήν περί Ὑμᾶς Ἱεράν Σύνοδον, ὅπως ἀγαθυνομένη παράσχῃ διευκρινιστικῶς, διά νεωτέρου Δελτίου Τύπου ἤ Ἀνακοινωθέντος Αὐτῆς, πληρεστέρας καί σαφεστέρας ἐξηγήσεις ἐπί τοῦ ἀνακύψαντος γνωστοῦ ἐκκλησιολογικοῦ θέματος ἐξ ἀφορμῆς τῆς ἐπ' αὐτοῦ ἐπισήμου, δι' ἐπιστολῶν, τοποθετήσεως τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μεσσηνίας κ.Χρυσοστόμου, διά τήν ὁποίαν καί παρέσχε ἐξηγήσεις ἐνώπιον τῆς ὑπό τήν Προεδρίαν Ὑμῶν Ἀντιπροσωπείας τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τήν 11ην Ὀκτωβρίου ἐ.ἔ....Ἐν πρώτοις αἰτοῦμαι τήν συγγνώμην Σας διά τήν ἐπανειλημμένην ὄχλησιν ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ. Ὅμως, μετά τήν λίαν λακωνικήν σχετικήν ἀναφοράν τοῦ ἀπό 11ης Ὀκτωβρίου 2010 Ἀνακοινωθέντος τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, δέν ἔπαυσα μέχρι χθές νά λαμβάνω τηλεφωνήματα καί ἐρωτήματα περί τοῦ ποῖαι ἑκατέρωθεν ἐξηγήσεις ἐδόθησαν καί ἐάν αἱ περί διῃρημένης Ἐκκλησίας διευκρινίσεις τοῦ Σεβ. Ἀδελφοῦ ἦσαν ἐπαρκεῖς καί ἱκανοποιητικαί. Εἶναι γεγονός πλέον ὅτι, διά τῆς διαμειφθείσης ἀλληλογραφίας μεταξύ ἡμῶν τῶν δύο Ἐπισκόπων καί τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μεσσηνίας μετά τοῦ Ἐλλογ. Καθηγητοῦ τῆς Δογματικῆς τῆς Θεολογ. Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ. κ.Δημητρίου Τσελεγγίδου περί τοῦ τόσον σοβαροῦ καί ὑψηλοῦ ἐκκλησιολογικοῦ θέματος, προσειλκύσθη ἡ προσοχή καί τό ἐνδιαφέρον -μέ ηὐξημένην εὐαισθησίαν- χιλιάδων ὀρθοδόξων πιστῶν, Κληρικῶν, Μοναχῶν καί λαϊκῶν, οἱ ὁποῖοι καί ἐναγωνίως ἀνέμενον καί ἀναμένουν τήν ἐπ' αὐτοῦ ὀρθήν θεολογικήν καί ἐκκλησιολογικήν τοποθέτησιν τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ἐκκλησίας. Καί, ἐνῷ διά τοῦ ἐν θέματι Συνοδικοῦ Ἀνακοινωθέντος δικαιούμεθα ἀμφότεροι οἱ Μητροπολῖται, δέν δύνανται νά ἐννοήσουν τά μεσολαβήσαντα διά τήν τοιαύτην αἰσίαν ἀπόληξιν τοῦ δογματικοῦ αὐτοῦ ζητήματος καί πολλοί ἐξ αὐτῶν διαλογίζονται καί διατυπώνουν διαφόρους κρίσεις καί ἐπιφυλάξεις, αἱ ὁποῖαι ἀφοροῦν εἰς τήν ἐκδοῦσαν τό Ἀνακοινωθέν Ἐκκλησιαστικήν ἡμῶν Ἀρχήν καί ἡμᾶς τούς Ἐπισκόπους. Ταπεινῶς δέ φρονῶ ὅτι τό πρόβλημα αὐτό συνέλαβε εἰς τάς πραγματικάς του διαστάσεις καί παρουσιάζει ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Καλαβρύτων καί Αἰγιαλείας κ.Ἀμβρόσιος εἰς τήν ἀπό 26/10/2010 ἐπιστολήν του πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον, τήν ὁποίαν ἐκοινοποίησεν εἰς ἡμᾶς (τούς δύο Ἀρχιερεῖς), αἰτούμενος καί αὐτός τήν παρέμβασίν της διά νεωτέρου Ἀνακοινωθέντος.
Εὐσεβάστως προάγομαι νά ἀναφέρω Ὑμῖν καί παρακαλέσω ‘Υμᾶς διά τά ἀκόλουθα :Ἐν συνεχείᾳ τῆς διά τοῦ ἁγίου Ἀρχιγραμματέως τῆς Ἱερᾶς ἡμῶν Συνόδου Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτου π.Μάρκου Βασιλάκη ὑποβληθείσης Ὑμῖν πρό 20ημέρου προφορικῆς παρακλήσεώς μου ἐπανέρχομαι ἐπί τοῦ ἰδίου θέματος διά τοῦ παρόντος διά νά ὑποβάλω θερμήν παράκλησιν πρός Ὑμᾶς καί τήν περί Ὑμᾶς Ἱεράν Σύνοδον, ὅπως ἀγαθυνομένη παράσχῃ διευκρινιστικῶς, διά νεωτέρου Δελτίου Τύπου ἤ Ἀνακοινωθέντος Αὐτῆς, πληρεστέρας καί σαφεστέρας ἐξηγήσεις ἐπί τοῦ ἀνακύψαντος γνωστοῦ ἐκκλησιολογικοῦ θέματος ἐξ ἀφορμῆς τῆς ἐπ' αὐτοῦ ἐπισήμου, δι' ἐπιστολῶν, τοποθετήσεως τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μεσσηνίας κ.Χρυσοστόμου, διά τήν ὁποίαν καί παρέσχε ἐξηγήσεις ἐνώπιον τῆς ὑπό τήν Προεδρίαν Ὑμῶν Ἀντιπροσωπείας τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τήν 11ην Ὀκτωβρίου ἐ.ἔ....Ἐν πρώτοις αἰτοῦμαι τήν συγγνώμην Σας διά τήν ἐπανειλημμένην ὄχλησιν ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ. Ὅμως, μετά τήν λίαν λακωνικήν σχετικήν ἀναφοράν τοῦ ἀπό 11ης Ὀκτωβρίου 2010 Ἀνακοινωθέντος τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, δέν ἔπαυσα μέχρι χθές νά λαμβάνω τηλεφωνήματα καί ἐρωτήματα περί τοῦ ποῖαι ἑκατέρωθεν ἐξηγήσεις ἐδόθησαν καί ἐάν αἱ περί διῃρημένης Ἐκκλησίας διευκρινίσεις τοῦ Σεβ. Ἀδελφοῦ ἦσαν ἐπαρκεῖς καί ἱκανοποιητικαί. Εἶναι γεγονός πλέον ὅτι, διά τῆς διαμειφθείσης ἀλληλογραφίας μεταξύ ἡμῶν τῶν δύο Ἐπισκόπων καί τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μεσσηνίας μετά τοῦ Ἐλλογ. Καθηγητοῦ τῆς Δογματικῆς τῆς Θεολογ. Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ. κ.Δημητρίου Τσελεγγίδου περί τοῦ τόσον σοβαροῦ καί ὑψηλοῦ ἐκκλησιολογικοῦ θέματος, προσειλκύσθη ἡ προσοχή καί τό ἐνδιαφέρον -μέ ηὐξημένην εὐαισθησίαν- χιλιάδων ὀρθοδόξων πιστῶν, Κληρικῶν, Μοναχῶν καί λαϊκῶν, οἱ ὁποῖοι καί ἐναγωνίως ἀνέμενον καί ἀναμένουν τήν ἐπ' αὐτοῦ ὀρθήν θεολογικήν καί ἐκκλησιολογικήν τοποθέτησιν τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ἐκκλησίας. Καί, ἐνῷ διά τοῦ ἐν θέματι Συνοδικοῦ Ἀνακοινωθέντος δικαιούμεθα ἀμφότεροι οἱ Μητροπολῖται, δέν δύνανται νά ἐννοήσουν τά μεσολαβήσαντα διά τήν τοιαύτην αἰσίαν ἀπόληξιν τοῦ δογματικοῦ αὐτοῦ ζητήματος καί πολλοί ἐξ αὐτῶν διαλογίζονται καί διατυπώνουν διαφόρους κρίσεις καί ἐπιφυλάξεις, αἱ ὁποῖαι ἀφοροῦν εἰς τήν ἐκδοῦσαν τό Ἀνακοινωθέν Ἐκκλησιαστικήν ἡμῶν Ἀρχήν καί ἡμᾶς τούς Ἐπισκόπους. Ταπεινῶς δέ φρονῶ ὅτι τό πρόβλημα αὐτό συνέλαβε εἰς τάς πραγματικάς του διαστάσεις καί παρουσιάζει ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Καλαβρύτων καί Αἰγιαλείας κ.Ἀμβρόσιος εἰς τήν ἀπό 26/10/2010 ἐπιστολήν του πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον, τήν ὁποίαν ἐκοινοποίησεν εἰς ἡμᾶς (τούς δύο Ἀρχιερεῖς), αἰτούμενος καί αὐτός τήν παρέμβασίν της διά νεωτέρου Ἀνακοινωθέντος.
Νομίζω, ὅμως, Μακαριώτατε, ὅτι ἐκ τῆς ἀνεπισήμου καί ἄνευ τηρήσεως πρακτικῶν γενομένης συναντήσεως τῆς Συνοδικῆς Ἀντιπροσωπείας μεθ' ἡμῶν τῶν δύο Ἐπισκόπων (11-10-2010) καί τῆς διαμειφθείσης συζητήσεως προέκυψαν θετικά στοιχεῖα, τά ὁποῖα ἐπισημαινόμενα δεόντως διασαφηνίζουν τάς δοθείσας ἐξηγήσεις τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μεσσηνίας καί αἰτιολογοῦν τό Συνοδικόν Ἀνακοινωθέν.
Ὁ Σεβ. Μεσσηνίας ἀπαντῶν εἰς ἐρωτήσεις Συνοδικῶν Μητροπολιτῶν προσεπεβεβαίωσε τήν πίστιν του εἰς τήν Μίαν Ἁγίαν Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν, ἀπέρριψε τήν προτεσταντικῆς προελεύσεως «θεωρίαν τῶν κλάδων» ὡς κατασκεύασμα παρῳχημένων ἐποχῶν καί ἐδήλωσε ὅτι τά περί διῃρημένης Ἐκκλησίας γραφέντα ὀφείλονται εἰς ἀτυχῆ φραστικήν διατύπωσιν καί ἀφεώρων εἰς τήν ἱστορικήν, μᾶλλον, θεώρησιν τοῦ σχίσματος τοῦ 1054 καί ὄχι εἰς τήν ἐκκλησιολογικήν, τήν ἀληθῆ ὑπόστασιν τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ἐκκλησίας.
Μετά ταῦτα Ὑμεῖς, ὁ Μακαριώτατος Πρόεδρος, συνοψίζοντες τά προηγούμενα ἐπεσημάνατε ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία εἶναι ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία, ἐκ τῆς ὁποίας ἀπεσχίσθησαν οἱ ἑτερόδοξοι, χωρίς ὅμως νά διαιρεθῇ ἡ Μία Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, διά τό ὁποῖον δέν διεφώνησεν ὁ Σεβ. Μεσσηνίας. Ἰδιαιτέραν αἴσθησιν προεκάλεσε εἰς τόν ὑπογράφοντα ἡ ἐπίμονος θέσις τοῦ Σεβασμιωτάτου ὅτι δέν θά δυνηθῇ νά ἐπιστρέψῃ εἰς τήν Θεόσωστον Ἐπαρχίαν του, ἐάν δέν ἀποκατασταθῇ πλήρως ὑπό τῆς ΔΙΣ ὡς πρός τό Ὀρθόδοξον περί Ἐκκλησίας φρόνημά του. (Αὐτό καί εἰς τήν ἀπό 17/6/2010 ἀπαντητικήν ἐπιστολήν του ἐμφαίνεται καί εἰς τακτικήν Συνεδρίασιν τῆς παρελθούσης ΙΣΙ ἐτονίσθη, εἰς ἥν καί ἀπεποιήθη τήν κατηγορίαν τοῦ αἱρετικοῦ, τήν ὁποίαν, ὅμως, ὁ ὑποφαινόμενος οὐδέποτε ἀπέδωσε ὑπό τήν κανονικήν τοῦ ὅρου ἔννοιαν, ὡς ἐδήλωσεν εἰς τήν Συνεδρίαν ἐκείνην τῆς Ἱεραρχίας).
Κατόπιν ὅλων αὐτῶν, ἀφοῦ εἰσήλθομεν εἰς τήν Αἴθουσαν τῶν Συνεδριάσεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καί ἀνεκοινώθησαν συνοπτικῶς τά γενόμενα, ἐξερχόμενος τῆς Αἰθούσης καί συναντήσας εἰς τό ἰδιαίτερον Γραφεῖον τοῦ Μακαριωτάτου τόν Σεβ. Μεσσηνίας κ.Χρυσόστομον ἔδωκα ὡς ἀρχαιότερος κατά τήν Ἀρχιερωσύνην καί τήν ἡλικίαν τόν λειτουργικόν ἀσπασμόν λέγων: «ὁ Χριστός ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν», τόν ὁποῖον καί ἀνταπέδωκε ὁ Σεβασμιώτατος εἰπών : «Καί ἔστι καί ἔσται εἰς αἰῶνα αἰῶνος». Προηγουμένως ἐζήτησα συγγνώμην, συμφώνως πρός τήν λειτουργικήν πρᾶξιν, ἐάν ἐν τῇ διεξαγωγῇ αὐτοῦ τοῦ θεολογικοῦ ἀγῶνος ὡς ἄνθρωπος τόν ἐλύπησα, τοῦθ' ὅπερ καί ἐκεῖνος ἔπραξε.
Μακαριώτατε,
Μακαριώτατε,
Θεωρῶ ὅτι ἡ ἐν ἀκριβείᾳ ἁδρομερής ἐξιστόρησις τῶν γεγονότων αὐτῶν δύναται νά ἀποτελέσῃ ὑλικόν πρός παροχήν συγκεκριμένων ἐξηγήσεων καί ἄρσιν προσωπικῶν κρίσεων, εἰκασιῶν ἤ διαφόρων ὑπονοιῶν. Τό ἰδανικόν, πάντως, καί τό δεοντολογικόν θά ἦτο ὁ ἴδιος ὁ Σεβ. Μεσσηνίας νά ἐκθέσῃ γραπτῶς τάς ὡς ἄνω δοθείσας προφορικάς ἐξηγήσεις του, αἱ ὁποῖαι καί θά ἀπετέλουν ἐπανόρθωσιν τῶν ὑπ' αὐτοῦ ἐπισήμως γραφέντων. Οὐδόλως συμφέρει νά αἰωρῶνται ὅλα αὐτά, τά ὁποῖα ἀποβαίνουν εἰς βάρος τῆς Ἀνωτάτης ἡμῶν Ἐκκλησιαστικῆς Ἀρχῆς καί ἡμῶν τῶν ἀναμειχθέντων εἰς τήν ὑπόθεσιν αὐτήν Ἀρχιερέων, ὅταν καί δημοσίως, διά τοῦ τύπου, γίνονται σχόλια περί «κουκουλώματος», περί ἀμεταθέτου ἐμμονῆς εἰς τό ἐκκλησιολογικόν ἀτόπημα, ἤ περί ἐνδεχομένης ὑπαναχωρήσεως καί ἐγκαταλείψεως τοῦ ἀγωνιστικοῦ μετώπου πρός ἀποφυγήν ποινικῆς διώξεως (!!!).
Προσωπικῶς, πρός ἄρσιν τῶν ὡς ἄνω παρεξηγήσεων, ἔχω δώσει τάς ἀπαραιτήτους ἐξηγήσεις, κατά τά ὡς ἄνω, ὅπου τό ἐθεώρησα ἀπαραίτητον, καί διεπίστωσα ὅτι εἶχον ἀπήχησιν. Εἰς ὅσους τυχόν παρέμενον εἰς τήν δυσπιστίαν των ἔλεγον τό τοῦ Μεγ. Βασιλείου : Ἀποδίδω αὐτό τό ὁποῖον ὑπέπεσε εἰς τήν ἀντίληψίν μου. Δέν εἶμαι ἑταστής τῶν καρδιῶν.
Πιστεύω πάντως ὅτι ἐν τῇ ἀληθείᾳ καί τῇ ἀκριβεῖ ἐκθέσει τῶν συμβεβηκότων ἡ ἀξιοπιστία καί τό πνευματικόν κῦρος ἡμῶν θά παραμένουν ἀπαράτρωτα.
Ταῦτα περί τοῦ σοβαροτάτου τούτου θέματος, Μακαριώτατε. Καί ἐπιτρέψατέ μοι πρίν ἤ κατακλείσω τήν παροῦσαν νά παρακαλέσω θερμότατα Ὑμᾶς, τούς ἁγίους Συνοδικούς Ἀδελφούς καί Συνέδρους, τά σεβαστά μέλη τῶν Συνοδικῶν Ἐπιτροπῶν α) ἐπί τῶν Δογματικῶν καί Νομοκανονικῶν Ζητημάτων καί β) Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων καί τούς ὑμετέρους Νομικούς Συμβούλους καί ἐρευνηθῇ ὑπ' αὐτῶν ἐπισταμένως, εἰς βάθος καί πλάτος, θεωρούμενον ἀπό πάσης ἀπόψεως, θεολογικῆς, πνευματικῆς καί ἐπιστημονικῆς, τό φλέγον διά τά ἑκατομμύρια τῶν χριστιανῶν θέμα τῆς «Κάρτας τοῦ πολίτη» καί ἡ ἐνημέρωσις, ἡ ὁποία θά δοθῇ, νά εἶναι ἐμπεριστατωμένη, τεκμηριωμένη καί ἐρειδομένη εἰς τήν διαχρονικήν ὀρθόδοξον χριστιανικήν παράδοσιν.
Τό ὀρθόδοξο ποίμνιο ἀναμένει ἐναγωνίως καί ἐμπροθέσμως τήν ὑπεύθυνον καί ἔγκυρον φωνήν τῆς Μητρός Ἐκκλησίας. Ὅταν πρό τινων ἡμερῶν ἐζητήθη ἡ γνώμη μου διά τήν «Κάρτα τοῦ πολίτη» ἀπό τήν Ἐφημερίδα «Ἔθνος» ἐτόνισα ὅτι: θεωρῶ σοβαρότατο τό θέμα αὐτό, ἔχω σοβαρότατες ἐπιφυλάξεις, ἀλλά δέν θέλω νά προτρέξω ἀπό τήν Ἀνώτατη Ἐκκλησιαστική μας Ἀρχή, ἡ ὁποία ἐρευνᾶ σφαιρικά, θεολογικά καί ἐπιστημονικά (μέ τή βοήθεια εἰδικῶν ἐπιστημόνων) τό θέμα καί θά ἐνημερώση ὑπεύθυνα τόν λαό μας».Σᾶς εὐχαριστῶ διά τήν ὑπομονήν σας καί ὑποσημειούμενος διατελῶ,
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Κυθήρων Σεραφείμ
† Ὁ Κυθήρων Σεραφείμ
